Historie van de Sint Martinuskerk

Na de Hervorming waren er in Baak lange tijd geen katholieke activiteiten. Pas in 1717, toen Joannes Aemilius Abbema pastoor werd, kon dit weer plaatsvinden. Enkele jaren later werd een eerste schuurkerkje gebouwd. Dit bouwwerk stortte echter in tijdens een overstroming in 1770.

De schuurkerk (1772-1836)

In 1772-1773 werd een nieuwe kerk gebouwd, mogelijk naar ontwerp van Teunis Wittenberg (1714-1816). Al snel bleek dit gebouw te klein. De kerk werd ingrijpend verbouwd en in 1834 maakte de Zutphense architect D. Lijsen een ontwerp voor een uitbreiding. Op 7 juli 1836 werd de eerste steen gelegd. Door de toevoeging van een koepeltorentje kwamen er financiële problemen. Deze kerk vormt in de kern nog altijd het huidige cultureel centrum Concordia.
In 1850-1852 werd met moeite ook het kerkhof aangelegd.

De huidige kerk (1889-1891)

De huidige Sint Martinuskerk werd gebouwd in 1889-1891 naar ontwerp van de Utrechtse architect Alfred Tepe. De bouw was mogelijk dankzij een grote schenking uit de nalatenschap van Ernest Willem Franciscus Canisius van der Heijden, bewoner van Huis Baak.
De aanbesteding vond plaats op 30 april 1889 en werd gegund aan de firma Wigchers en Etmans uit Lobith. Op 9 juli 1889 werd de eerste steen gelegd. De kerk werd op 13 juni 1891 (volgens sommige bronnen 13 juli) gewijd door mgr. P.M. Snickers.

Tepe ontwierp een driebeukige pseudobasiliek met driezijdig gesloten transeptarmen en diagonaal geplaatste kapellen tussen transept en koor. De toren kreeg karakteristieke spitsboognissen en een hoge naaldspits.

Interieur en kunstwerken

In de eerste decennia na de wijding werd het interieur verrijkt met neogotische kunstwerken, vervaardigd door leden van een priester-kunstenaarsvereniging die zich liet inspireren door de middeleeuwse Nederrijnse baksteengotiek.

Hoogaltaar en triomfkruis: atelier F.W. Mengelberg (Utrecht).
Glas-in-loodramen: ontworpen door F.W. Mengelberg, zijn kleinzoon Willem Mengelberg en de firma Nicolas & Zn.
Koperwerk: waarschijnlijk van de firma Brom (Utrecht).
Houten heiligenbeelden: van Ferdinand Langenberg (Goch, Duitsland).
Zijaltaren: geleverd in de jaren dertig door Kunstwerkplaatsen Cuypers & Co. (mogelijk ter vervanging van eerdere Mengelberg-altaren).

De oorspronkelijke beschildering van de kerk, uitgevoerd door Chr. Lindsen, is later overschilderd. In de jaren vijftig werden veel schilderingen gewit. De toren werd in 1983 gerestaureerd.